Een nieuw bouwcultuur | Zwolle

De ontwerpprijsvraag biobased en natuurinclusief bouwen van de gemeente Zwolle en het College van Rijksadviseurs (CRa) heeft tot doel een voorbeeldproject voor de nationale transitie naar een duurzame bouwcultuur voort te brengen. LEVS is door naar de laatste ronde, samen met een team van zeven partijen die allen volop aan die transitie werken: LEVS, DELVA Landscape Architecture & Urbanism, Finch Buildings, ZieglerGautier, Gideon en Piquet Development.

De Veemarkt wordt de Vezelmarkt. Ooit werden hier koeien verhandeld. Straks wonen Zwollenaren hier in huizen gemaakt van plantaardige materialen die van Nederlandse bodem komen: hout, stro, hennep, vlas en meer. Klinkt ouderwets? Het is revolutionair. Op de Vezelmarkt zie je huizen die CO2 opslaan, levende gevels, daken die water en stroom leveren, tuinen op hoogte, een bos in volle grond en ruimtes waar de buurt zelf bepaalt of er een café, werkplaats of bibliotheek komt. We maken betaalbare woningen voor een breed publiek, vandaag en in de toekomst. De boer die grondstoffen levert krijgt koolstofkredieten. De stenige vlakte op de huidige Veemarkt wordt een leefgebied voor planten, dieren, insecten en ontelbare kleine organismen die samen een gezonde buurt maken. Op de Vezelmarkt woon je in de stad, en leef je in de natuur.

Die droom willen wij werkelijkheid maken. Daarom is ons plan realistisch en doelgericht. Onze strategie in zes stappen:

(1) Het bouwblok is open en overzichtelijk, en sluit duidelijk aan op Kamperpoort. Aan de ene kant maken we gestapelde woningen met een gedeelde daktuin, publiek programma aan de straat en een mobiliteitshub. Aan de andere kant staan grondgebonden woningen rond een stadsbos.

(2) We bouwen alle woningen van hout, middels twee bewezen systemen. Stapelbare houtenmodules voor de appartementen en  CLT met flexibel casco en wandensysteem voor de grondgebonden woningen, en. Beiden zijn snel geplaatst, efficiënt in productie, makkelijk aan te passen of uit elkaar te halen, en bovenal comfortabel om in te wonen. Hiermee kunnen we bouwen met hout schaalbaar, technisch haalbaar en betaalbaar maken.

(3) Daarnaast gebruiken we plantaardige bouwmaterialen die voldoen aan alle kwaliteitseisen en waarvan klimaatdata beschikbaar zijn. Daarmee rekenen we de totale CO2 uitstoot van het plan door. De Vezelmarkt zal meer CO2 opslaan dan uitstoten. Nederlandse producenten van plantaardige bouwmaterialen vertellen we hoeveel CO2 we met hun materiaal opslaan in de gebouwen, zodat zij er verhandelbare koolstofkredieten voor terug kunnen krijgen.

(4) De grote parkeervraag in dit gebied lossen we op met een compacte parkeergarage in de buik van het grote hoekgebouw. Eén laag ondergronds, en twee lagen verstopt achter de publieke plint. Het bovengrondse deel is van hout en kan in een toekomst met minder auto’s toegevoegd worden aan de ruimtes eromheen.

(5) Hiermee maken we bovendien 30% volle grond vrij in de rest van het plan. Die gebruiken we om een stadsbos te planten, dat zorgt voor verkoeling in de zomer en natuurlijke afvoer van regenwater. Het maakt de bodem weer gezond en biodivers. Met het bos, de daktuin, groene daken en nestgelegenheid in de gevels ondersteunen we de niet-menselijke bewoners van de Vezelmarkt.

(6) De menselijke bewoners mogen zelf meedenken over wat ze nodig hebben, en zelfs meewerken om het te realiseren. We betrekken de naastgelegen buurt op twee manieren. In het hart van het plan staan woningen voor jongeren uit de buurt. Het publieke programma bedenken we samen met de buurcoöperatie: Kamperpoorters weten immers zelf het beste wat wel en niet gaat werken hier. De Vezelmarkt zal groeien en bloeien.

De ontwerpprijsvraag is onderdeel van het programma ‘Een nieuwe bouwcultuur’ van het CRa.